Merhabalar bu blog sayfamda mümkün olduğunca teknik bilgiler vermekteyim. Bu günden itibaren artık tasarımsal konularda da elimden geldiğince bilgiler vereceğim. Bundan dolayı blog yazılarıma hem teknik ve mühendislik olarak peyzaj hem de tasarımsal peyzaj olmak üzere iki koldan devam edeceğim. Bunun için " Peyzaj tasarımı nasıl yapılır? " başlığını seçtim.
İster tasarımcı ister uygulayıcı isterse de üretici olalım peyzaj tasarımı mesleğimizin odak noktasıdır. Peyzaj tasarımını belirleyen iki ana etmen vardır. Bunlardan birincisi fonksiyon yani kullanım, işlev, görev ve amaçtır. İkincisi ise form yani şekil, konsept ve tasarımdır. Bunun yanında diğer yardımcı etmenler; çevresel faktörler, doğal faktörler, coğrafi faktörler ve ekonomik faktörler diyebiliriz. Bu yardımcı etmenler birleşerek bir analizi, analiz de bir konsepti oluşturur. Tabiki konsept de form ve fonksiyonu belirler.
Peyzaj tasarımı yazı dizimde kaynak olarak Grant W. Reid' in "Peyzaj tasarımında konseptten forma" isimli eserinden faydalanarak çıkarımlar yapacağım. Peki her yerde karşımıza çıkan bu konsept nedir? Bunu şu şekilde açıklayabilirim. Konseptten bir önceki aşama alan analizidir. Alan analizi kapsamına coğrafi bilgilerden tutun müşteri istekleri ve bütçesel olanaklara kadar herşey girer. Bundan sonraki aşama ise peyzaj konsepti olarak adlandırılır. Konspetin daha Türkçesel adı "Kavram" dır. Kavramlar farklı aşamalarda ortaya çıkan düşüncelerdir. Peki bu düşünceler nasıl ortaya çıkar diye sorarsak aklımıza ilk olarak "yaratıcılık" gelmelidir. Yaptığımız çalışmalarda herzaman güvendiğimiz limanlara sığınırız, hazır şablonlar kullanırız ve garanti adımlar atarız fakat arada herkes mersine giderken bizler tersine gitmeyi de bilmeliyiz. Çünkü işte ozaman ön plana çıkabilir ve farklılıklar yaratabiliriz. Yani yaratıcı düşünceye sahip olabiliriz. Peki peyzaj tasarımında yaratıcılığı öldüren şeyler nelerdir dersek? Bunlar:
* Bilinmeyenden korkma
* Kaybetme korkusu
* Hemen anında çözüme ulaşma isteği
* Zor olan yerine pratik olanı seçme
Aslında yukarıda görülen maddeleri gerçekten de içimizde ve ruhumuzda idrak edersek göreceğiz ki aslında bu maddeler hayatımızda herhangi bir karar alırken ya da herhangi bir durum bizim başımıza geldiğinde yaptığımız yanlışlardır. Bunlar maalesef korku ve aceleciliktir. Bu iki şey sadece yaratıcılığı öldürmez aynı zamanda hayatımızı da etkileyen önemli şeylerdir.
Yaratıcılığı öldüren etmenlerden sonra yaratıcılığı ortaya çıkaran etmenlere gelelim. Bunları da şu şekilde sıralayalım:
* Konforlu ve rahat bir çalışma ortamının seçilmesi
* Yaratıcı olmaya zihnin zorlanması yani hırs, heves ve sabır duygularının açığa çıkarılması
* Zihnimizde farklı durumlarda oluşacak farklı çözümleri sürekli olarak düşünmek yani kendimize "eğer ki" şeklinde hayali sorular sormak. Mesela eğer ki çim alanı olmayan bir bahçe tasarlamak zorunda olsaydım ne yapardım? gibi.
* Tasarım bittikten sonra uygulanan alanda belirli bir zaman geçtikten sonraki (3-5 yıl örneğin) gelişim nasıl olabilir sorgusunu yapmak.
* Sürekli olarak kullanılan benzer obje ve formlara yeniden düzenlemeler ve farklılıklar getirmek.
* Sıra dışı çözümleri içimize sindirmek.
* Takıldığımız yerlerde çevremizden yardım almak ve beyin fırtınaları yapmak.
* Farklı malzemelerden, dokulardan ve renklerden korkmamak.
* Eğer belirli bir noktada kilitlendiysek ara vermek ve ruhsal olarak tazelenmek diyebiliriz.
Konseptleri aynı zamanda iki grup altında toplayabiliriz. Bunlar felsefik konseptler ve fonksiyonel konseptlerdir.
Bu konulara da bir sonraki yazımızda girelim. Görüşmek üzere iyi günler!
Mehmet KONCA
peyzaj mimarı