Anakaya: Akdeniz ülkelerinde çoğunlukla kalker anakaya bulunmakta ve bu anakayada genellikle yarıklı, çatlaklı bir yapı görünmektedir. Toprak derinliği ve türü: Toprak derinliğini sınıflandırmada aşağıdaki kıstaslar kullanılır.
* 0- 15 cm çok sığ toprak
* 15- 30 cm sığ toprak
* 30- 60 cm orta derinlikte toprak
* 60- 120 cm ise derin toprak
* 120 cm ve üzeri ise çok derin toprak olarak sınıflandırılır. Toprak derinliği ne kadar fazla ise bitki yetiştirmek için o kadar elverişli demektir. Derin topraklar içinde bulunan su, yaz kuraklığı döneminde kapilarite ile yukarı çıkar ve bitkiler bu kapilar sudan yararlanabilirler. Derin ve orta derin topraklarda çalı ve ağaçlar rahatlıkla yetişebilir. Çok sığ ve sığ topraklarda, uygun sulama sistemi yapılması durumunda çim bitkilerini ve bazı çalı türlerini yetiştirmek mümkündür. Bu demektir ki büyük apartman siteleri ve benzeri yerleşim alanları için ihtiyaç duyulan geniş otoparklar yer altına indirilerek yüzeye en az 30 cm olacak şekilde toprak sermek suretiyle çim, çiçek ve çalı türleri yetiştirebilmek mümkündür. Bu gibi yerlerde uygun bitki türlerinin seçilmesi, toprak drenajının iyi yapılması ve sulama, gübreleme gibi bakım tedbirlerinin iyi düzenlenmesi durumunda yeşil alan sıkıntısı çeken kentler için etkin çözümler üretilecektir. Diğer yandan kapalı otopark alanlarının üzerlerine boylu ve derin köklü ağaç türleri dikilmemelidir. Toprağın sığ olduğu yerlerde sağlıklı bitki yetiştirmek için sık sık ve azar azar sulama yapılması gerekir. Toprak türü ve eğimi dikkate alınarak sulamanın kaç mm olacağına ve haftada kaç defa sulama yapılacağına karar verilmelidir.
Toprak türleri 3 ana grup altında sınıflandırılır. Bunlar:
* Kum oranı yüksek topraklar
* Balçık oranı yüksek topraklar
* Kil oranı yüksek topraklardır.
Toprakta bulunan kum oranı %65 ve üzerinde ise bu topraklar kum toprakları olarak nitelendirilir ve aşağıdaki maddeler halinde sınıflandırılır.
- Balçıklı kum toprağı
- Balçıklı- killi kum toprağı
- Killi- balçıklı kum toprağı olarak ayırt edilir. Kum toprakları; işlenmesi kolay, havalanması
iyi ancak su tutma kapasitesi kötü ve ayrıca bitki besin maddesi bakımından fakir topraklardır. Toprak içinde kil ve toz oranı arttıkça su tutma kapasitesi ve bitki besin maddesi artacaktır. Kum topraklarının su tutma kapasitesini arttırmak ve bitki besin maddesi bakımından zenginleştirmek için yanmış hayvan gübresi veya diğer organik maddeler ilave edilmelidir. Balçık toprakları aşağıdaki maddeler hallinde düzenlenebilir.
- Kumlu balçık toprağı
- Kumlu- killi balçık toprağı
- Killi- kumlu balçık toprağı. Kumlu balçık toprağında kum oranı %65' den az toz oranı ise %50- 60 gibi yüksek değerdedir. Balçıklı kum veya kumlu balçık toprakları bitki yetişmesi için en iyi topraklar olarak kabul edilir. Su tutma kapasitesi iyi ve bitki besin maddesi zengin topraklardır ancak işlenmesi zor, havalandırması kötü topraklardır. Kil toprakları aşağıdaki maddeler halinde düzenlenebilir:
- Kumlu kil toprağı
- Balçıklı kil toprağı
- Kumlu- balçıklı kil toprağı. Kil toprakları ağır ve soğuk topraklar olup, bitki yetiştirme bakımından en kötü topraklardır. Su tutma kapasitesi son derece yüksek olmasına karşın işlenmesi zor, havalanması kötü ve tuttuğu suyu bitkiye iletmesi bakımından yetersiz topraklardır. Bu topraklar ıslah edilmeden peyzaj toprakları olarak kullanılamazlar. Bu toprakların ıslahı, üzerinde uzun uğraşlar verilmesi gereken son derece zahmetli bir iştir. Kil oranı %27' den fazla olan topraklar kil toprakları olarak nitelendirilir. Bu kil oranı ne kadar yüksek olursa toprak özelliği de o kadar kötüleşir.
Taban suyu ve durgun su: Taban suyu ve durgun su farkını ayırt etmek kolay değildir. Taban suyu toprak içinde aşağı ve yukarı yönde hareket eder ve su seviyesi değişkendir. Durgun su ise toprak içinde ve üzerinde bulunan suya denir. Toprak geçirgen bir toprak olup altında geçirgen olmayan bir tabaka var ise genellikle durgun su oluşur. İster taban suyu ister durgun su olsun peyzaj alanlarında bitkilerin kök sahası içinde toprak gözeneklerinin sürekli su içinde olması bitki yetişmesini olanaksız kılar. Bu toprak gözeneklerini uzun süre dolduran suyun mutlaka atılması yani toprak drenajı yapılması gerekir. Oksijence fakir durgun suya dayanıklı türler Taxodium Distichum ( bataklık servisi), Luquidamber Orientalis (sığla ağacı), Alnus ( kızıl ağaç) ve bir çok söğüt türü ile bazı dişbudak türleridir.
Konca Peyzaj Uygulama ve Proje olarak peyzaj bakım teknikleriyle alakalı yazı serimize devam edeceğiz. Bu yazımızda peyzaj bakımında toprak konusunu işledik. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere iyi günler dileriz.
コメント