Evet arkadaşlar; sona yaklaşmış durumdayız. Projemiz yavaş yavaş tamamlanma safhasına geldi. Sıradaki işlemimiz ise bahçe sulama vana yerleri ve boruların ebatlarının belirlenmesi ve döşenmesi işlemidir. Bildiğimiz gibi vanalar her sulama bölgesinin açıp kapanmasını kontrol eden sistemlerdir. Bundan dolayı her sulama bölgesinin kendi vanasını oluşturmuş olduk. Projemizde her bölge için bir vana simgesini alanda uygun olacak bir yere yerleştirelim. Bunu yaparken komşu bölgelerdeki vanaları bir arada toplamaya gayret gösterelim. Bu şekilde hem vanaları bulmak kolay olur hem de boru, işçilik vb giderlerden tasarruf yapmış oluruz. Aşağıdaki projemizde yerleştirdiğimiz vana düzeni bahsettiğimiz duruma uygundur. Gördüğümüz gibi 3,4,5,6. vanalar yan yana gösterilmiştir. 1. ve 2. vanalar birbirlerinden uzak oldukları için ayrı bölgelere koyulmuştur. Burada vana gruplarının net yerleşimi tamamen size bağlıdır. Mümkün olduğunca metrajı düşünerek hareket etmekte fayda vardır. Ben şahsen vanalara kolay ulaşabileceğiniz ve eğer manüel çalıştırma durumunda ıslanmayacağınız uygun yerleri tercih etmenizi öneririm.
Gelelim borulama işlemine. İlk olarak yanal boruların oluşturulmasından başlayalım. Öncelikle şunu bilmeliyiz ki iki farklı boru türü kullanabiliriz. Bunlar PVC borular ve polietilen borulardır. Genelikle Türkiye'de polietilen borular kullanılır. Bu kısa bilgiden sonra öncelikle her bir vana bölgesindeki sprinkleri ayrı ayrı bir hatta birleştirecek şekilde sprink uclarını birleştirelim. Bunu yaparken aşağıda vereceğim örneklere göre yapın. Buradaki önemli nokta mümkün olduğunca az dönüş yaparak hattı düz tutmaya çalışmamız gerekir. Aşağıdaki örneğimizde sol tarafta kalan doğru yapılmış bir sprink borulamasıdır. (Right yazan) sağdaki ise yanlış yapılmış bir sprink borulamasıdır. (Wrong yazan).
Bu işlemi tamamladıktan sonra sprink hattından ait olduğu vana bölgesine mümkün olduğunca en kısa yoldan bir doğru çizerek sprinklerimizi vanamıza bağlayalım. Tabii bunu yaparken elektrik hatları, duvarlar, sert zemin, yangın hattı, doğal gaz hattı vb. etmenlere dikkat ederek yapacağız. Daha sonra vanaya en uzak olan sprink başlıklarından başlayarak borumuzu boyutlandıralım. Son başlığı sondan ikinci ile son arasındaki kafaya bağlayan borunun iç çapı 21 mm olmalıdır. Bir sonraki boruyu boyutlandırmak için bu iki başlığın debi gereksinimlerini ekleyiniz. Sonraki başlığın debi gereksinimini bir önceki toplama ekleyin. Bölge vanasına gelene kadar bu işlemi yapmaya devam ediniz. Her vana bölgesi için bu işlemleri ayrı ayrı yapınız. Eğer bu konu karışık geldiyse ürün satıcılarınızdan yardım alabilirsiniz. Burada dikkat etmemiz gereken şey borulardan geçecek olan maksimum su miktarıdır. Her bir borunun ebatlarına göre bu su miktarına dayanma gücü farklıdır. Aşağıdaki tablodan boru dayanımlarına bakabilirsiniz.
Tabloda görüldüğü üzere örneğin iç çapı 21 mm lik borunun (3/4" olan) maximum dakikada 8 galon su akış hızına dayandığıdır. Burada inç, galon ölçü birimleri Amerikan sistemidir. Biz bunları daha önceki yazılarımızda nasıl kendi sistemimize çevireceğimizi anlatmıştık. Lütfen bu konu ile alakalı önceki yazılarımıza göz atalım. Burdan da anlaşılıyor ki eğer dakikada 8 galon su akış hızını geçtiğimiz anda borumuzun çapını bir tık büyütmemiz gerekecektir. Bu sınıra geldiğimizde 1" lik boruya geçeriz. Onun da dayanımı dakikada 13 galona kadardır. Bu rakam da aşıldığında 1 1/4" boruya geçeriz. Kısacası iç çapı 21 mm olan borudan başlayarak vanaya kadar 40 lık, 50 lik ve 60 lık borulara doğru (örnektir) boru çapımızı yükseltiriz. Bu işin mantığı buradadır.